ایرانیان در روزگاران کهن همانند دیگر ملل با تامل به خورشید و اختران مینگریستند.آشنایی ادیبان فارسی سبب شد تا واژگان کیهانی و باورها و عقاید وابسته به آن به شعر و نثر فارسی راه یابد و زیباترین مضامین نو خلق گردد.این مقاله سعی دارد جنبه هایی از باورهای نجومی موجود در دیوان خواجوی کرمانی را به شیوه ی کتابخانه ای مورد بررسی قرارداده و به روش تحلیلی-توصیفی به نگارش درآورد.

فصل اول این رساله نگاهی کوتاه است به زندگی و آثار خواجو؛ نیز از ویژگی‏های شعری و تأثیر و تأثرات وی به صورت گذرا مطالبی ذکر شده است. در فصل دوم تعاریف و کلیاتی در خصوص تشبیه و استعاره و انواع آن‏ها به همراه نمونه‏هایی از اشعار خواجو و دیگر شاعران آمده است. فصل سوم به ذکر تشبیهات دیوان خواجو به ترتیب الفبایی اختصاص دارد. نگارنده در این فصل پس از استخراج تشبیهات دیوان خواجو و حذف موارد تکراری ه...

«جلال الدّین سعدالله تبریزی» متخلّص و ملقّب به «حافظ سعد» از شعرای نیمه نخست قرن نهم هجری است که در عهد تیموریان گورکانی می زیسته و از مریدان «قاسم انوار» بوده است. او در انواع قالب های شعری مانند قصیده، غزل، قطعه، رباعی، مستزاد و مخمّس، مثنوی و نیز در سرودن معمّا طبع آزمایی کرده است. اشعار وی به سبک عراقی است و بخش عمده دیوان وی غزل است. او بسیاری از اشعار خود را از شعرای متقدّم و معاصرش چون حافظ ...

کهن‌ترین نسخۀ دیوان اشعار خواجوی کرمانی در زمان حیات شاعر استنساخ شده است. بخش عمدۀ این نسخه که در کتابخانهٔ ملّی ملک نگهداری می‌شود، پیش‌تر موضوع پژوهش‌های بسیاری بوده و چاپ عکسی آن هم منتشر شده است، اما این نسخه تنها بخشی از یک نسخهٔ اصلی بوده که حدود یک سدهٔ پیش به چند نسخۀ جداگانه تقسیم و در کتابخانه‌های مختلف پراکنده شده است. در این نوشتار ابتدا به معرّفی دو نسخهٔ دیگر در کتابخانهٔ بریتانیا و کتا...

هرچند بسیاری از متون ادبی ما به کوشش استادان و محققان و به شیوۀ علمی و انتقادی تصحیح شده اند، امّا هنوز مجموعهای از آثار قدما را می شناسیم که به طبع انتقادی نرسیده اند و صورت کاملاً قابل اعتمادی از آنها عرضه نشده است. از جملۀ این متون، دیوان کمال الدّین محمودبن علی مشهور به خواجوی کرمانی (م: 750) است که علاوه بر داشتن ارزشهای فراوان مستقل فرهنگی و ادبی، واسطۀ پیوند غزل سعدی و حافظ هم هست و بنابرای...

خواجوی کرمانی وامام محمدغزالی به عنوان میراث داران هفتصدساله شعرفارسی ونه صدساله نثرفارسی ،مضامین اخلاقی رادرشعرونثرخود به کارگرفته اند. دیوان شاعران پارسی گو ونویسندگان آثارمنثورادب فارسی مشحون ازمضامین اخلاقی وسخنان حکیمانه است سابقه استفاده ازاین مضامین درشعرفارسی حتی به قبل ازاسلام برمی گردد . هدف از انجام این پژوهش جمع آوری ومعرفی مضامین اخلاقی به کار رفته دردیوان خواجوی کـرمانی وتطبیق آن...

فرهنگ هر قوم تشکیل دهنده هویت آن قوم است. هر فرهنگی از عناصری نظیر آداب و رسوم، سنن، فرهنگ عامه، معتقدات و باورها، مذهب، تاریخ، اساطیر و ... شکل می گیرد و شناخت این عناصر به شناخت و حفظ هویت و ارزش های جامعه یاری می رساند. از این رو پژوهش در این عناصر از ارزش و اهمیت ویژه برخوردار است. بسیاری از عناصر فرهنگی را می توان از خلال آثار ادبی استخراج و بررسی کرد. در قصاید و غزلیات نسبت به قطعات و مثن...

این واژه نامه دارای یک مقدمه و دو بخش است : در مقدمه شرح حال خواجوی کرمانی به اختصار مورد بحث قرار می گیرد. در بخش اول به شرح لغات و ترکیبات و اصطلاحات دیوان خواجو - که بصورت الفبایی تنظیم گردیده است پرداخته می شود. در بخش دوم ادبیات عربی دیوان خواجو بطور کامل و یکجا ترجمه می شود، که این شیوه بر طبق ارشاد و راهنمایی استاد محترم دکتر رکنی اعمال گردیده است . لازم به توضیح است در این بخش نخست ابیا...

ابوالعطاء کمال الدّین محمود بن علی، متخلص به خواجو، از شعرای بزرگ و بلندآوازه ی قرن هشتم است. شاعری که سخن او از دیرزمان مورد توجه بزرگان شعر و ادب واقع شده است. وی را «نخلبند شعرا» خوانده اند، چرا که در ترکیب کردن ترفندهای بدیعی و بیان و ساخت و پرداخت مضامین نو و جدید، به مرز کمال رسیده بود. از خواجو آثار زیادی بر جای مانده که از جمله ی آن ها دیوان و خمسه ی اوست. خمسه ی خواجو از پنج مثنوی به...